Blog – Eigen Krachtvoer

Cursus ‘Overleven zonder geld’

Zelfvoorziening in barre tijden

Heb je interesse in voeding, moet je van weinig rondkomen én wil je graag je situatie verbeteren? Dan is deze cursus iets voor jou! Je leert kennis en vaardigheden om zelf in je voedsel te voorzien, om geld te besparen en extra inkomen te verwerven.

gratis voedsel verzamelen in de natuur en hoe het te bereiden
voedsel verbouwen of telen – ook in de stad
voedseloverschotten vinden en conserveren
je eigen medicijnen en genotsmiddelen maken
gezond, duurzaam en goedkoop koken
besparen op allerlei uitgaven (zoals energie, verzekeringen, e.d.)
bestaande ondersteuningsregelingen benutten
bijverdiensten vinden
samenwerken met anderen om samen sterker te worden

Wat en wanneer?
In de cursus volg je 5 workshops en 5 excursies die passen binnen jouw doelen. Daarnaast komen we 4 keer met de hele groep bij elkaar en voer je (als je wilt) 3 individuele gesprekken met een coach. Je stelt een eigen programma op uit het aanbod van Eigen Krachtvoer. Daarnaast zijn er diverse stage- en vervolgmogelijkheden (vissen, brouwen, koken, tuinieren, schipperen, conserveren, e.d.). In het Werkboek, dat iedereen aan het begin krijgt, staan alle mogelijkheden opgesomd. De cursus start begin maart en duurt 4 maanden. Elke week is er een activiteit van een dagdeel, meestal is dat in de middag. De eigen bijdrage is €5 per maand.

Rijker worden
Overleven zonder geld is gekozen als prikkelende titel. Als je wilt kan je inderdaad leren hoe je een survivaltocht onderneemt zonder een cent op zak. Maar veel deelnemers willen waarschijnlijk leren leven met minder geld. Of wellicht met wat extra geld. Eigenlijk is het doel van deze cursus om rijker te worden. Niet alleen rijker in geld, maar ook rijker in gezelschap, vreugde, kennis en gezondheid.

Pilot
Deze cursus is een proef-project. Eigen Krachtvoer kreeg subsidie om dit idee uit te proberen (daardoor kunnen we de prijs laag houden). Als het een succes blijkt, dan zal de cursus een vast onderdeel worden van ons aanbod en wellicht al in het najaar herhaald worden.

Aanmelden
Meld je aan per email en geef je motivatie en voorkeuren aan. Je wordt uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek met een van de coaches. Er is plaats voor 10 cursisten. Bij teveel aanmeldingen kom je op de reservelijst.

Brandnetels ernstig bedreigd

Brandnetel bedreigd
De brandnetelstand neemt af in ons land. Deskundigen zien de oorzaak in de toenemende populariteit van het wildplukken. Boswachters maken zich zorgen en zijn van plan om veel strenger te gaan handhaven. Want het is stroperij en dat kan bestraft worden met boetes tot 4500 euro. Het moet maar eens afgelopen zijn, vinden zij.

Onderzoek wijst uit
Onderzoekers van de Radbout Universiteit hebben aangetoond dat het aantal brandnetels vorig jaar met 0,18 % is gedaald. “In dit tempo zal de brandnetel in de volgende eeuw zijn uitgestorven”, zegt professor Spring in ’t Veld. “Mensen beseffen niet welke belangrijk rol de brandnetel speelt in ons ecosysteem. Het is niet voor niets dat ze overal groeien. Je kan zeggen dat het ecosysteem valt en staat bij een floriserend aantal brandnetels. Allerlei diersoorten zijn afhankelijk van de brandnetel, denk bijvoorbeeld aan het paarse neteltorretje. Een zeldzaam diertje dat bescherming behoeft. Bovendien hebben brandnetels een nuttige functie, omdat ze ervoor zorgen dat wandelaars op de paden blijven.”

Onkruid bestaat niet
Boswachter Wim Schippers van Natuurmonumenten is er helemaal klaar mee. Hij maakt het mee dat hele busladingen Polen door het bos komen struinen. Na afloop van zo’n strooptocht valt er geen brandnetel meer te bekennen. Ze maken er allerlei dingen van: brandnetelsoep, brandneteljam, brandnetelsiroop, brandnetelwijn, brandnetelzalf en ga zo maar door. Mensen denken dat ze zomaar alles kunnen doen, want het is toch maar onkruid. Maar onkruid bestaat niet. Als mensen niet van sommige planten houden, is dat nog geen reden om ze te discrimineren. Alle planten hebben recht op leven, ook het zogenaamde onkruid.
“De volgende die ik betrap op het plukken van een brandnetel slinger ik op de bon”, zegt Schippers vastbesloten.

Stroperij
Jan Commazet is Juridisch medewerker van Natuurmonumenten en licht ons voor. Volgens artikel 314 van het Wetboek van Strafrecht is wildplukken een economisch delict. Hij leest voor: “Hij die, zonder geweld of bedreiging met geweld tegen personen, geheel of ten dele aan een ander toebehorende klei, bagger, ongesneden veen, zand, aarde, grind, puin, mestspeciën, zoden, plaggen, heide, helm, wier, riet, biezen, mos, onbewerkt en niet vervoerd hak- of sprokkelhout, ongeplukte of afgevallen boomvruchten of bladeren, te veld staand gras of te veld staande of na de oogst achtergebleven veldvruchten wegneemt, met het oogmerk om zich die voorwerpen wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan stroperij, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een maand of geldboete van de tweede categorie.”
“Het is duidelijk dat je zonder onze toestemming nog geen keutel op mag rapen van ons terrein”, zegt Commazet. “En ons beleid is strikt: het is verboden om wat dan ook weg te halen uit onze natuurgebieden. Zelfs de keutel van je hond mag je niet weghalen. Honden zijn trouwens in de meeste gebieden niet gewenst.”

Eutrofiëring
De brandnetel heeft baat bij eutrofiëring. Dankzij de stikstof bloeit de plant. Dus door poep, kak en mest. Maar nu moet ook de stikstof bestreden worden. Een extra bedreiging van de brandnetel. Mijn goede vriend Fritz Perls zei het al: “There is dogshit, bullshit and elephantshit”. Alle beetjes helpen.

Heterdaad

Vorig jaar werd ik op heterdaad betrapt bij het rapen van tien ganzeneieren. Het was in een gebied waar ik geen vergunning heb, dus ik erkende volmondig mijn overtreding. Dat werd dus een bekeuring. Lees verder “Heterdaad”

Ganzeneieren

Ganzen en hun eieren

Jaarlijks worden er duizenden ganzen afgeschoten en een nog groter aantal ganzeneieren vernietigd door het Rijk. De reden hiervoor is dat de ganzenpopulatie in Nederland om verschillende redenen sterk is toegenomen. Een van die redenen is dat de gans -sinds de vossenjacht- geen natuurlijke vijand meer heeft en daardoor langer in leven blijft dan wanneer dit in een gezonde omgeving het geval zou zijn. Helaas zorgt dit ervoor dat er gevaarlijke situaties ontstaan. Zo komt het voor dat vliegtuigen rondom Schiphol noodlandingen moeten maken doordat een gans in de motor is gekomen. Omdat ganzen dus een onaanvaardbaar risico vormen voor het vliegverkeer, worden ganzen in een straal van 20 kilometer rond de luchthaven bestreden.

Ganzen & Boeren
Ook de boeren ervaren veel overlast door de ganzen, zij grazen graag in hun mooie weiden, die de laatste jaren steeds aantrekkelijker is geworden voor de ganzen (door eiwitrijk gras) en de ganzenpopulatie hierdoor sterk toeneemt. Zij leiden tientallen miljoenen euro schade door kaalgevroten weilanden en gewassen. De overheid zoekt naar duurzame oplossingen zodat er op de lange termijn een mens- en diervriendelijk beleid ontstaat, waarbij de ganzen rustig en ongestoord kunnen vertoeven en de mens hier geen overlast aan ervaart. Helaas is dat er op dit moment nog niet. Volgens het Ganzenbeheerplan worden ganzen afgeschoten of vergast en worden hun eieren kapotgemaakt (‘nestbehandeling’).

Ganzen leed
Vooral de grauwe gans is de meest talrijke zomergans, gevolgd door soepgans, nijlgans, Canadese gans en brandgans. Ganzen kunnen 30 jaar oud worden en een ganzenpaar blijft elkaar levenslang trouw. Dat is nog een reden om ganzen liever niet af te schieten. Naast het dierenleed van (aan)geschoten te worden – bij een verkeerd schot kan er hagel in de vleugel van de gans achterblijven, waardoor de gans veel pijn heeft of niet meer kan vliegen en een langzame dood sterft – is er het leed dat je de achterblijvende partner aandoet. Jagers proberen wel om een echtpaar samen te schieten, maar dat lukt niet altijd. Het is ook moeilijk te bepalen wie met wie is.

Diervriendelijk vs voedselverspilling
Eigen Krachtvoer vindt het veel diervriendelijker om eieren te rapen, dan om de ganzen te doden, hiermee voorkomen wij immers dat er jonge gansjes geboren worden en vervolgens worden gedood. Dit doen wij altijd met veel respect voor de gans en de natuur. En in plaats van eieren stuk te maken vinden wij het veel beter om die eieren op te eten. Sommige mensen vinden het zielig voor de gans om haar eieren weg te nemen. Keer op keer moeten we uitleggen dat dit toch het meest diervriendelijke alternatief is. Naast het leed dat hiermee wordt weggenomen, dragen wij bij aan het voorkomen van voedselverspilling in ons land.

Vergunning
Eigen Krachtvoer heeft een vergunning om ganzeneieren te rapen van de Schipholgans en helpt op die manier samen met Staatsbosbeheer, de provincie en natuurorganisaties mee aan het terugdringen van de populatie. We maken mooie en avontuurlijke tochten met de boot naar de rieteilandjes waar de ganzen nestelen. En we leren steeds meer over het gedrag van deze prachtige vogels. Ganzenei is heerlijk voedsel. In de loop der tijd hebben we steeds meer recepten ontwikkeld om de eieren te bereiden en te conserveren. We hebben daar een boekje over geschreven.

Tussen maart en eind april gaan we zeker tien keer op stap om eieren te rapen. De week van 12 tot 19 maart 2022 is onze ‘Week van het Ganzenei’ met het volgende programma:
14 maart 11:00 uur excursie naar de Gouwzee
15 maart 14:00 workshop Gansvocaat maken
16 maart 11:00 excursie naar Vinkeveen
17 maart 14:00 uur workshop ganzonaise en lemon curd maken
18 maart 11:00 uur excursie naar de Gouwzee
19 maart 16:00 uur Proeverij van het Ganzenei.

een diner en een proeverij. Maar ook daarna gaan we nog diverse keren op excursie.

Ben je geïnteresseerd geraakt in ons programma en wil je meedoen? Kijk dan in de agenda en meld je aan!

Meer lezen?
Aartjan.nl deed vorig jaar mee met onze excursie en schreef hier een mooie blog over, je leest ‘m hier!

De Vogelbescherming geeft interessante informatie over dit maatschappelijke vraagstuk. Uitgebreide informatie over verschillende ganzen soorten of bijvoorbeeld de Grauwe gans is op hun website te lezen.

Mark Janssen (oprichter van Eigen Krachtvoer) schreef een blog over zijn
ervaringen met tijdens rapen van ganzeneieren.

Sponszwam

Veel mensen denken dat er eind november geen paddenstoelen meer te vinden zijn.
Maar er is best nog wat te vinden, zolang het nog niet vriest. Kastanjeboleten zijn er vaak in overvloed.
Judasoren en fluweelpootjes zijn de hele winter te vinden.
Maar mijn absolute favoriet in deze tijd is de Grote sponszwam of Sparassis Crispa.
Het is een grote ronde boomzwam die groeit op een stronk of wortel van een den.
Hij is licht geelbruin tot crème en oppervlakkig ziet hij er uit als een spons.
Een flinke sponszwam kan een kilo wegen en als je die niet helemaal wilt eten, kun je er ook een stukje van af snijden.
De smaak is aangenaam, lichtzoet en notig.
Van de sponszwam kan je een heerlijke soep maken: iets aanbakken, goede bouillon toevoegen en pureren.
De sponszwam doet het ook goed in winterse stoof- en stamppotten.
De beroemde paddestoelenkok Carluccio geeft een recept voor fazant met sponszwam.
De sponszwam heeft een nadeel: hij is vaak vervuild en zit vol dennennaalden. Goed wassen is de enige oplossing (bij de meeste paddenstoelen is dat af te raden, maar de sponszwam is een uitzondering, want hij neemt niet makkelijk water op).
Foto: CC BY-SA 3.0 (Wikimedia)

Goochelfazant

Zuid-Frankrijk, 10 oktober 2021. Maarten en ik gaan op jacht naar de beroemde Keizeramaniet, een
van de lekkerste paddenstoelen. We hebben om 11 uur afgesproken met Pierre. Onderweg komt er
een vette fazant recht op onze voorruit afgevlogen. Ik krijg een acuut Twin Towers gevoel, maar op
het allerlaatste moment buigt de terrorist af. Opgelucht rijden we verder en bellen we aan bij Pierre.
Maar hij is niet thuis en zijn auto staat er ook niet. Zou hij misschien onderweg zijn naar ons? We
rijden terug naar ons huis en jawel, daar staat Pierre. Ik was hier om stipt 11 uur, zegt hij. Wij waren
stopt 11 uur bij jou, zeg ik. Maar hoe kan het dan dat we elkaar niet hebben gezien onderweg? Het
enige wat we tegenkwamen was een fazant, zeg ik. Parbleu, ik heb ook een fazant gezien, zegt Pierre.
Precies halverwege? Ja, precies halverwege. Dat moet dezelfde fazant zijn geweest.
Het is de oudste goocheltruc ter wereld: zwaai wat met een vogel en het publiek ziet zelfs de meest
evidente feiten niet meer. Politici doen dat ook graag.

Reviews

[site_reviews_form assigned_posts=””]

[site_reviews_summary assigned_posts=””]

[site_reviews assigned_posts=””]

Rivierkreeftjes

In het water in en rond Amsterdam wemelt het van de rivierkreeften. Soms lopen ze massaal over de straat als ze op zoek zijn naar een nieuw territorium. Het gaat om de Amerikaanse rivierkreeft, die zich sinds enkele tientallen jaren in Nederland heeft gevestigd en zich heeft voortgeplant tot massale aantallen.
Het zijn invasieve exoten, zeggen de deskundigen van faunabeheer. Ze richten schade aan, ondergraven de oevers, eten planten en vissenlarven weg en verdringen de inheemse rivierkreeften. Iedereen is het erover eens dat ze bestreden moeten worden en Eigen Krachtvoer werkt daar graag aan mee. Temeer omdat het goed eetbare en lekkere dieren zijn. De staartjes verwerken we graag in pasta’s of pizza’s en van de karkassen koken we een heerlijke bisque. Ook bereiden we een bijzondere schaaldierolie, zie het recept voor Huile d’écrevisses in onze Conserveergids (p. 95).
Het vangen van een rivierkreeft is niet moeilijk. Laat een stukje spek aan een touwtje zakken in het water en in no time grijpt een kreeft zich daaraan vast. Je trekt het touw langzaam omhoog en de kreeft komt boven water. Op dat moment voelt het dier nattigheid en laat hij het stukje spek los. De kunst is om op dat moment een schepnetje er onder te steken.
Ook is het mogelijk om louter met een schepnet kreeften te vangen in ondiep water. Je moet dan weten dat de rivierkreeft vooruit loopt, maar achteruit zwemt. Je moet het schepnet dus achter de kreeft houden, dan zwemt hij in je net. Onze vissers Bob en Paul gaan soms wel snorkelen in Vinkenveen als het water aangenaam genoeg is om te zwemmen.
Je kan de kreeften ook met de hand vangen, dat vergt enige oefening en lef, want je vinger moet niet in de scharen komen.
Rivierkreeften vangen met een fuik is de meest efficiënte methode, maar die is voorbehouden aan beroepsvissers die het ‘schaaldierrecht’ hebben. Een vergunning kan je krijgen als je 850 hectare viswater hebt. Eigen Krachtvoer is met spoed op zoek naar een sponsor die ons dit stukje viswater wil uitlenen. Maar er gaan steeds meer stemmen op om de regels te versoepelen, zodat ook particulieren met fuiken mogen vissen.Vanaf eind mei gaat Eigen Krachtvoer op rivierkreeftenjacht. Geef je op voor een excursie op woensdagmiddag, of voor een privéles (kost 25€, korting met Stadspas). In ons Wildpluk restaurant zal de rivierkreeft binnenkort op het menu komen. Via onze Nieuwsbrief kunt u op de hoogte worden gehouden.

Bramenplukkers kijk uit voor de vossenlintworm!

Op social media gaan verontrustende berichten rond over de vossenlintworm. Je mag beslist geen bramen plukken onder een hoogte van 1 meter, want een vos kan daar overheen hebben gepiest. De lintworm nestelt zich in de menselijke organen en op termijn ga je daaraan dood. Liever maar helemaal geen bramen plukken.
Nu vind ik het prima dat er minder bramen worden geplukt, want dan blijven er meer voor ons over. Maar ik ben allergisch voor onzin.
Punt één is dat de lintworm niet in de vossenpies zit, maar in de vossenkak. En ik ken geen vos die een meter omhoog poept.
Punt twee is dat die lintworm nauwelijks voorkomt. In Zuid-Limburg en in Oost-Groningen zijn er enkele besmette vossen gevonden. De rest van het land hoeft zich geen zorgen te maken. Het aantal mensen dat een vossenlintworm opliep bedroeg 3 personen per jaar. Er zijn wel grotere risico’s in het leven.
Maar punt drie is dat ik niet inzie waarom een vos zijn edele en minder edele achterdelen in een prikkelige braamstruik zou drukken om zijn lintworm uit te poepen. Een vos is een slim beest. Zou hij echt niet liever een weelderige slakrop nemen of een poezelig aardbeienplantje? Op de koude grond worden allerlei groenten en vruchten geteeld waarop een vos kan kakken. Toch wordt daar nooit voor gewaarschuwd. Waarom zouden alleen de bramen gevaarlijk zijn?
Ik weet het antwoord wel. De voedingsindustrie en de supermarkten hebben geen enkel belang bij wildgeplukte bramen. Als iedereen bramen ging plukken dan zouden de bramentelers failliet gaan. Daarom wordt het wildplukken in diskrediet gebracht. Het schijnt zelfs dat er met opzet besmette vossen worden uitgezet in de duinen, althans volgens sommige complotdenkers.
De uitgekraamde onzin op social media neemt kakafonische vormen aan. Wie daardoor bang wordt, kan maar beter bramenjam eten, want de gekookte lintworm is onschadelijk (alleen veganisten zullen die liever laten staan). We hebben nog 10 potten veilige bramenjam in onze voorraadkast.